منسوجات بی بافت: تعریف و ویژگی ها
منسوجات بی بافت یا نبافته (Non-Woven) نوعی منسوجات هستند که در ساختار آنها هیچ بافتی استفاده نمیشود و تولید آنها تنها به روشهای مکانیکی، شیمیایی و حرارتی انجام می شود. در این نوع منسوجات، الیاف که عمدتا الیاف مصنوعی هستند با استفاده از عملیات سوزن زنی با یکدیگر ترکیب شده و در کنار یکدیگر قرار میگیرند یا خود الیاف دارای خاصیت ترموپلاستیک هستند و در اثر تاثیر حرارت به یکدیگر متصل میشوند و به صورت فرآیندی به منسوج نبافته تبدیل میشوند. بدین ترتیب، برای تهیه این نوع منسوجات نیازی به دستگاههای ریسندگی و بافندگی که در حالت عادی استفاده میشوند وجود ندارد.
منسوجات بی بافت چیست ؟
منسوجات بی بافت یا نبافته (Non-Woven) نوعی منسوجات هستند که در ساختار آنها هیچ بافتی استفاده نمیشود و تولید آنها تنها به روشهای مکانیکی، شیمیایی و حرارتی انجام می شود. در این نوع منسوجات، الیاف که عمدتا الیاف مصنوعی هستند با استفاده از عملیات سوزن زنی با یکدیگر ترکیب شده و در کنار یکدیگر قرار میگیرند یا خود الیاف دارای خاصیت ترموپلاستیک هستند و در اثر تاثیر حرارت به یکدیگر متصل میشوند و به صورت فرآیندی به منسوج نبافته تبدیل میشوند. بدین ترتیب، برای تهیه این نوع منسوجات نیازی به دستگاههای ریسندگی و بافندگی که در حالت عادی استفاده میشوند وجود ندارد.
فرآیند تولید منسوجات بیبافت
در منسوجات بیبافت، فرآیند تولید به صورتی است که الیاف کوچک در یک لایه تار عنکبوتی قرار میگیرند و سپس به یکدیگر متصل میشوند. این اتصال میتواند به سه روش مکانیکی، شیمیایی و حرارتی انجام شود.
روش مکانیکی شامل استفاده از سوزن زنی است، به طوری که با استفاده از سوزن، الیاف در هم تنیده شده و پارچهای محکم تشکیل میشود. روش شیمیایی شامل استفاده از چسب برای اتصال الیاف به یکدیگر است. در روش حرارتی، با استفاده از حرارت، مواد اتصالدهنده ذوب میشوند و الیاف در نقاط ذوب بهم میچسبند. این مواد اتصالدهنده ممکن است به صورت پودر، خمیر یا پلیمر مذاب باشند.
الیاف استفاده شده در منسوجات بیبافت
در تولید منسوجات بیبافت، الیاف به عنوان عنصر اصلی استفاده میشوند و تولیدکنندگان میتوانند از هر نوع الیافی، از جمله الیاف سنتی نساجی و الیاف پیشرفته، استفاده کنند. انتخاب نوع الیاف به طور قابل توجهی، خصوصیات نهایی محصول را تعیین میکند.
در انتخاب الیاف، عوامل مهمی مانند نیاز مشتری، صرفه اقتصادی، قابلیت فرآیند پذیری، تغییر خصوصیات در اثر تشکیل و ویژگیهای تثبیت را باید مد نظر قرار داد که به همین دلایل اکثرا از الیاف مصنوعی در تولید این محصولات استفاده میشود. عموما از الیاف سالید برای تولید منسوجات بی بافت استفاده می شود.
الیاف میتوانند به صورت الیاف استیپل یا فیلامنت و حتی به شکل نخ استفاده شوند. انتخاب نوع الیاف به ویژگیهای محصول نهایی، کاربردها و نیازهای بازار بستگی دارد.
خصوصیات و ویژگیهای منسوجات بی بافت
منسوجات بی بافت به دلیل خصوصیات منحصر به فرد و عملکرد برجستهای که دارند، به محصولی بسیار کاربردی در زندگی روزمره تبدیل شدهاند و ما روزانه از آنها استفاده میکنیم. در زیر به برخی از خصوصیات این نوع منسوجات اشاره میکنیم:
۱. قابلیت جذب و تنفس
منسوجات بی بافت قابلیت جذب را دارند و میتوانند رطوبت را به خوبی جذب کرده و آن را از بدن به سمت خارج منتقل کنند. همچنین، این منسوجات توانایی تنفس را دارند و به پوست اجازه میدهند تا به درستی تنفس کند و هوا را عبور دهد.
۲. انعطافپذیری
یکی از خصوصیات دیگر منسوجات بی بافت انعطافپذیری آنهاست. این پارچهها قابلیت انعطاف و پذیرش حرکات بدن را دارند که باعث راحتی و آسانی در استفاده میشوند.
۳. مقاومت در برابر شعله
منسوجات بی بافت به دلیل ماهیت مواد اولیه بکار رفته در آنها معمولاً دارای خصوصیت مقاوم در برابر شعله هستند. این ویژگی باعث میشود که در مواقع بحرانی و در معرض حرارت و آتش، این نوع پارچهها به ما امنیت بیشتری بدهند،لازم به ذکر است این ویژگی تنها در منسوجات نبافته تولید شده با الیاف مصنوعی یافت میشود.
۴. سبک و بدون پرز
یکی از مزیتهای منسوجات بی بافت سبکی و عدم وجود پرز آن است. این نوع پارچهها با وزن سبک خود، در استفاده روزانه بسیار راحت و کارآمد هستند و همچنین به دلیل عدم وجود پرز، کاربردی و مناسب برای بسیاری از موارد از جمله صنعت مبلمان، کیف های تبلیغاتی و چرم مصنوعی میباشند.
۵. قابلیت فرمدهی
منسوجات بی بافت قابلیت فرمدهی را دارند و میتوانند به سادگی به شکلهای مختلفی مانند تاشو، پیچیدگی و انعطاف پذیری درآیند. این ویژگی باعث میشود که از این نوع منسوجات در صنایع مختلفی مانند پوشاک، مصنوعات چرمی و بسیاری از صنایع دیگر استفاده شود.
۶. نرم و پایدار
منسوجات بی بافت دارای سطحی نرم و لطیف هستند که باعث راحتی در تماس با پوست میشوند. علاوه بر این، این نوع پارچهها پایداری بالا در برابر شکستگی و ساییدگی داشته و به ما اطمینان میدهند که محصولی مقاوم و با دوام در اختیار داریم.
۷. مقاومت در برابر آب
یکی از ویژگیهای مهم منسوجات بی بافت، مقاومت در برابر آب است. این پارچهها از نفوذ آب جلوگیری میکنند و میتوانند در مواجهه با رطوبت و آب، کارایی خود را حفظ کنند، که این ویژگی تنها در منسوجات نبافته تولید شده با الیاف مصنوعی یافت میشود.
لازم به ذکر است که نمیتوان همه خصوصیات فوق را در یک پارچه منسوج بی بافت ترکیب کرد، به ویژه در مواردی که خصوصیات با یکدیگر در تضاد باشند. بنابراین، در انتخاب منسوجات بی بافت، باید به نیازها و متناسب با کاربرد خاص خود توجه کنیم.
معایب پارچههای بی بافت:
منسوجات بی بافت استحکام کمتری نسبت به منسوجات بافته شده دارند.
انعطاف پذیری لایی های بی بافت نسبت به بافته شده ها کمتر است.
طراحی منسوجات نبافته در مقایسه با پارچه های بافته شده از تنوع کمی برخوردار است.
روند رشد صنعت منسوجات بیبافت :
صنعت منسوجات بیبافت به عنوان یکی از صنایع پیشتاز و در حال رشد در حوزه نساجی شناخته میشود. این بازار پربار و متنوع به سرعت در حال پیشرفت و توسعه است. در بیست سال گذشته، این صنعت با نرخ رشد متوسط حدوداً 10٪ رو به جلو حرکت کرده است و این رشد در ده سال آینده نیز ادامه خواهد داشت.
تولید منسوجات بیبافت حدود 20٪ از کل تولیدات منسوجات جهان را تشکیل میدهد و این درصد هر ساله به سرعت در حال افزایش است. یکی از نکات مهم در توسعه سریع و پذیرش تجاری گسترده منسوجات بیبافت، قابلیت تولید مواد با ویژگیهای خاص در زمان کمتر و با قیمت مناسب است.
توسعه صنعت منسوجات بیبافت
صنعت منسوجات بیبافت به دلیل خصوصیات منحصر به فرد و کاربردهای متنوع، در حال رشد و گسترش فراوان است. استفاده از فناوریهای پیشرفته و مواد با کیفیت برتر در تولید منسوجات بیبافت، باعث افزایش علاقه و تقاضای بیشتر از سمت مصرفکنندگان شده است.
بازار جهانی منسوجات بیبافت بسیار پویا و پیچیده است و شامل بخشهای مختلفی از جمله پوشاک، بهداشت و درمان، خانه، خودرو، صنایع ساختمانی، فیلتراسیون، کشاورزی و سایر صنایع میشود. این صنعت توانسته است با ارائه محصولات با کیفیت و متنوع، نیازهای مختلف بازار را پاسخگو باشد.
آینده روشن صنعت منسوجات بیبافت
پیشبینی میشود که صنعت منسوجات بیبافت در دهه آینده به رشد و پیشرفت بیشتری دست یابد. با افزایش توجه به مسائل بهداشتی، محیطی و کیفیت زندگی، استفاده از منسوجات بیبافت در بخشهای مختلف زندگی روزمره افزایش خواهد یافت. علاوه بر این، تحقیقات و نوآوریهای بیشتر در زمینه مواد و فناوریهای تولید منسوجات بیبافت، میتواند به بهبود عملکرد و کاهش هزینه تولید این محصولات کمک کند. در نهایت، منسوجات بیبافت به عنوان یک صنعت پیشرو و متنوع، با آیندهای روشن و قابل توسعه روبهرو است. با ارائه محصولات با کیفیت، نوآوری و ارتقاء فناوری، صنعت منسوجات بیبافت میتواند در بازار جهانی رقابتی به عنوان یکی از عوامل کلیدی موفقیت شناخته شود.